Mate Çayı (Yerba Mate) Nedir?

Mate çayı özellikle Arjantin olmak üzere, Paraguay, Bolivya, Uruguay ve Brezilya gibi ülkelerin yer aldığı Güney Amerika coğrafyasında sıklıkla tüketilen, geleneksel, sıcak bir içecektir. Kahveye benzeyen acımsı bir tadı vardır. Mate bitkisinin yeşil yaprakları toplanır, kurutulur ve tıpkı siyah çay gibi kavrulur. İçmeden önce kavrulan bu yapraklar kaynamış suda demlendirilir. Özel bir kupayla ve pipetle servis edilir.

Mate bitkisinin içeriğinde kafein (bazı yerlerde matein olarak da nitelendirilir) , teobromin, kafeik asit türevleri ve flavanoitler başta olmak üzere saponinler ve nitrit glikozitleri de bulunmaktadır. Bileşimindeki kafein ve klorojenik asit nedeniyle uyarıcı bir etkisi olduğundan zihinsel ve fiziksel yorgunluğun giderilmesinde etkilidir. Aynı zamanda diüretik (idrar söktürücü) etkisi de vardır. Bu etkileri nedeniyle zayıflama programlarında ödem atıcı ve metabolizmayı uyarıcı, enerji verici olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda iştahı baskıladığı ve sindirimi kolaylaştırdığı da düşünülmektedir.

Yapılan araştırmalarda yüksek yağ içerikli diyet uygulanan deney hayvanlarında mate çayı verilen grubun kilo artışının ve yağlanmasının, verilmeyen gruba göre daha az olduğu gözlenmiştir. Bununla beraber kolesterol düşürücü etkisi de bulunmuştur. Ancak kafein içeriğinin yüksek olması nedeniyle özellikle kalp damar hastalarında, yüksek tansiyonu olanlarda ve mide ülseri bulunanlarda dikkatli kullanılmalıdır.

1 kupa mate çayı (yaklaşık 230 ml) ortalama 80 mg kafein içerir. Bu siyah çayın 2 katı, yeşil çayın ise neredeyse 3 katı kadardır. 1 fincan espresso (yaklaşık 45 ml) ile hemen hemen aynı miktarda kafein sağlar. 1 kupa filtre kahve ise ortalama 110 mg kafein içerir.